31.3.07

Βία στα γήπεδα: Ένας μύθος αποκαλύπτεται


Εν ονόματι αυτού του άκρως νεφελώδους ιδεολογήματος, της «βίας στα γήπεδα» δηλαδή, πέρασε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ένα καινοφανές νομοθέτημα, σύμφωνα με το οποίο όποιος διαπράττει εγκλήματα που σχετίζονται με αθλητικούς αγώνες ή διεξάγονται σε αθλητικούς χώρους, προφυλακίζεται υποχρεωτικά, η δε ποινή του δεν είναι εξαγοράσιμη. Τι να πρωτοπεί κανείς; Ότι η υποχρεωτική προφυλάκιση θυμίζει στρατιωτικά καθεστώτα και αγγίζει τα όρια της αντισυνταγματικότητας; Ότι μπορείς με μια απλή μαρτυρία αστυνομικού να βρεθείς χωρίς να το καταλάβεις στη φυλακή; Ή μήπως ότι όλο αυτό το μόρφωμα που ονομάζεται «βία στα γήπεδα» είναι τελείως αφηρημένο, ακαθόριστο, και έχει βλακωδώς αναχθεί σε ταμπού άνευ ουσιαστικού περιεχομένου;

Θα αναρωτηθεί κανείς πώς τολμώ να τα λέω αυτά σήμερα, που θρηνήσαμε ένα νεκρό σε επεισόδια μεταξύ χούλιγκανς. Μα, ακριβώς αυτό είναι το ζήτημα: Ότι οι χούλιγκανς αυτοί ουδεμία σχέση έχουν με το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό γενικότερα, τα επεισόδια έγιναν ώρες πριν από έναν άκρως ελάσσονα αγώνα μεταξύ Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού, στον προημιτελικό γύρο του κυπέλλου στο βόλεϊ γυναικών (!), η δε βία αυτή φυσικά και δεν οφείλεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στον αθλητισμό, το ποδόσφαιρο, τον Ολυμπιακό ή τον Παναθηναϊκό. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζομαι ευθαρσώς εγώ. Προσπαθούν να μας κάνουν να χάσουμε το δάσος και να κοιτάμε σαν χαζοί το δέντρο. Να κουκουλώσουν τα πραγματικά αίτια και να μας κρατούν απασχολημένους με τις τελείως επιφανειακές αφορμές. Απαγόρευσαν όλες τις αθλητικούς αγώνες γι’ αυτό το Σαββατοκύριακο, μέχρι και του πινγκ-πονγκ και του μπάντμινγκτον. Υπέροχα! Αφού η βία οφείλεται στον αθλητισμό, ας εξαλείψουμε τον αθλητισμό. Φυσικά και δεν είναι έτσι. Τα αίτια της βίας είναι αμιγώς κοινωνικά. Αν δεν εκδηλωθούν σε αθλητικές εκδηλώσεις, θα αναζητήσουν αλλού βαλβίδες εκτόνωσης. Και ίσως αυτό να είναι που ενοχλεί.

Πρέπει πάντως να δεχτούμε ότι ένα ποσοστό εγκληματικής συμπεριφοράς θα απαντάται πάντοτε σε κάθε ανθρώπινη κοινωνία. Το θέμα είναι να το κρατούμε χαμηλό. Κι αυτό δεν πετυχαίνεται με αυστηρότερους νόμους και κατασταλτικές πολιτικές. Δεν μπορείς να συγκρατήσεις το καπάκι σε μια χύτρα που βράζει, όση δύναμη κι αν βάλεις. Πετυχαίνεται με οικογενειακή γαλούχηση, παιδεία, οικονομική ανάπτυξη, σωστή γενικά κοινωνική λειτουργία. Αν όμως δεν θέλουμε να ασχοληθούμε μ’ αυτά, πάντα θα βολεύει να κατασκευάζουμε ένα ταμπού, έναν αόριστο και ιρασιοναλιστικό δαίμονα όπως η «βία στα γήπεδα» (αλήθεια, πόσα πραγματικά περιστατικά αληθινής βίας σε γήπεδο μπορεί να ονομάσει κανείς;). Έτσι θα καταφέρνουμε να περνούμε και ύποπτα νομοθετήματα σαν αυτόν τον αθλητικό νόμο του Ορφανού. Σήμερα για την καταπολέμηση της «βίας στα γήπεδα» και την τρομοκρατία (άλλου φοβερό ταμπού κι αυτό), αύριο ποιος ξέρει για ποια αφορμή. Πάνω απ’ όλα η ασφάλεια…